Welke mountainbike moet ik kiezen?

Welkom in de wereld van het mountainbiken! Of je nu de Nederlandse bossen wilt doorkruisen, technische trails in het buitenland wilt bedwingen of gewoon lekker in de natuur wilt sporten, er is een mountainbike die perfect bij jou past. Maar met zoveel opties kan de keuze overweldigend zijn. Geen zorgen, deze gids helpt je stap voor stap de mountainbike te vinden die jouw avonturen naar een hoger niveau tilt.

Wat is een mountainbike en voor wie is het geschikt?

Een mountainbike (MTB) is, zoals de naam al doet vermoeden, specifiek ontworpen om buiten de gebaande paden te rijden. Denk aan onverharde wegen, bospaden, singletracks vol wortels en stenen, en ruig, bergachtig terrein. Wat een mountainbike onderscheidt van bijvoorbeeld een racefiets of gravelbike, zijn de volgende kenmerken:

• Robuust frame: Gebouwd om schokken en stoten te weerstaan
• Brede banden met profiel: Voor maximale grip en tractie op losse ondergronden
• Vering: Om hobbels en oneffenheden op te vangen, wat zorgt voor comfort en controle
• Sterke remmen: Vaak hydraulische schijfremmen, voor betrouwbare stopkracht in alle omstandigheden
• Specifieke geometrie: Een houding die stabiliteit en controle biedt op technische paden

Wat is het verschil tussen hardtail en full-suspension?

Dit is misschien wel de belangrijkste beslissing die je moet nemen bij de aanschaf van een mountainbike. De keuze tussen een hardtail en een full-suspension fiets heeft een enorme impact op je rijervaring en de typen trails die je comfortabel kunt rijden. In de tabellen hieronder gaan we uit van min of meer gelijke mountainbikes. Als we bijvoorbeeld benoemen dat een hardtail goedkoper is dan een fully, bedoelen we dat bij modellen van hetzelfde materiaal en met een gelijksoortige afmontage. 

 

 

Hardtail

Een hardtail mountainbike heeft alleen vering aan de voorkant, in de voorvork. Het achterframe is stijf en heeft geen schokdemper. Hieronder de voor- en nadelen op een rij:

Ideaal voor: Fietsers die voornamelijk op vlakkere, minder technische trails rijden (denk aan veel Nederlandse MTB-routes), beginners, en iedereen met een beperkter budget die toch een kwalitatieve mountainbike wil.

 

 

Full-suspension

Een full-suspension mountainbike, ook wel 'fully' genoemd, heeft vering aan de voor- en achterkant. De voorvork vangt schokken op aan de voorkant, en een achterdemper in het frame zorgt voor maximale tractie en contact met de ondergrond.

Ideaal voor: Fietsers die graag op technisch uitdagende trails rijden, in de bergen (Ardennen, Alpen), of die gewoonweg maximaal comfort en controle willen. Ook als je langere ritten maakt op ruig terrein, is een fully vaak de betere keuze.

Verschillende mountainbike disciplines

Binnen het mountainbiken zijn er diverse disciplines, elk met hun eigen type fiets dat is geoptimaliseerd voor specifieke omstandigheden en rijstijlen.

 

Enkele Trek mountainbikes binnen verschillende disciplines

 

Cross-Country (XC)

Cross-Country is de discipline die we in Nederland het meest zien en waaraan Mathieu van der Poel en Puck Pieterse op de Olympische Spelen (2024) deelnamen. Het is gericht op snelheid en efficiëntie op niet al te technische singletracks, beklimmingen en afdalingen. Deze fietsen hebben over het algemeen een korte veerweg van tussen de 80 en 120 mm aan de voorkant en kunnen zowel hardtail zijn als full-suspension. In races wordt meestal met een fully gereden, omdat de parcoursen daarin steeds uitdagender worden. XC-mountainbikes zijn bijzonder geschikt voor de Nederlandse singletracks.

Trail 

Een trailbike is een echter alleskunner en is gebouwd om zowel comfortabel te klimmen als speels en met vertrouwen af te dalen op gevarieerd, technischer terrein dan XC. Trail en XC komt tegenwoodig al iets dichter bij elkaar door de toenemende moeilijkheid van XC-parcoursen in de profwereld. Dat zie je vooral door de toenemende veerweg bij XC-MTB's die vaak al 120 mm is. Trailbikes hebben over het algemeen 120 tot 150mm veerweg en hebben achtervering. Deze full-suspesions mountainbikes hebben een iets minder agressieve geometrie, waardoor je iets meer rechtop zit en meer controle hebt.

 

De Pinarello XC is een echte Cross-Country MTB

 

Enduro (All-Mountain) 

Enduro mountainbike zijn in eerste instantie gericht op afdalen. Deze fullý's hebben een veerweg van 150 tot 180 mm voor en meestal ook een flinke demping van 150mm of meer aan de achterzijde en hebben een dropper zadelpen. Enduro mountainbikes zijn over het algemeen zwaarder dan trail mountainbikes, waardoor ze dus makkelijker dalen en minder gericht zijn op bergop fietsen. In bikeparks in de bergen zie je deze mountainbikes dan ook vaker met een lift omhoog gaan. 

Downhill

Echte adrenaline junkies rijden downhill. Steile, extreem technische parcoursen die bergaf gaan. Waar je enduro mountainbikes "wel eens" met de lift omhoog ziet gaan, gebeurt dit met een downhill mountainbike eigenlijk altijd. De extreme veerweg en demping - 200 mm voorvering - en de lange wielbasis geven maximale controle  op zware afdalingen. Omdat je snel naar beneden wil, is een downhillbike over het algemeen zwaarder dan andere MTB's. 

 

Santa Cruz Nomad, een echte enduro mountainbike

 

E-Mountainbike

De E-mountainbike is er in veel uitvoeringen en ook net als de niet-ondersteunde mountainbikes in te delen in hardtail en full-suspension met deze discipline-mogelijkheden als hierboven opgesomd. De reden om een E-MTB te kopen loopt er uiteen. In Nederland wordt het geassocieerd met rijders die een extra steuntje in de rug willen, maar in de Zwitserse Alpen is een E-MTB een volwaardig onderdeel van het fietsenpark en is het is zelfs een officïële discipline binnen het wedstrijdmountainbiken.

Waarom moet je meer op letten bij een mountainbike?

Naast de keuze tussen hardtail of full-suspension en het type discipline, zijn er nog andere specificaties die belangrijk zijn bij het kiezen van je mountainbike.

Wielmaten

Er zijn verschillende wielmaten, waarbij in Nederland de meestgebruikte de "twentyniner" is.

• 29 inch: De Twentyniner, of 29 inch, is de meest gangbare maat. Grote wielen rollen beter over obstakels, bieden meer grip en meer snelheid. Ze zijn daarentegen iets minder wendbaar dan kleinere wielen.
• 27.5 inch:27.5 inch wordt ook wel weergegeven als 650b (Franse maat) of 584 in ETRTO. Deze kleinere maat dan de 29" wordt vooral op technischer terrein gebruikt omdat het meer wendbaarheid en controle biedt. Ook op kleinere frames worden 27,5" velgen geplaatst, omdat er simpelweg dan geen ruimte is voor grotere wielen.
• Mixed: Mixed of MX-wheel of in jargon "Mullet", houdt in dat je een 29" voorwiel hebt en een 27.5" wiel achter. Deze combinatie zie je vooral in enduro en downhill omdat je in die disciplines wil kunnen profiteren van snelheid en grip (29" voor) in de afdalingen, maar ook voor wendbaarheid en controle (27.5" achter) op technische stukken en bergop.

 

Santa Cruz Bronson, 29" voor en 27.5" achter (MX-wheels)

 

Frame materiaal

Afhankelijk van je budget en je doelen kies je voor aluminium of carbon.

• Aluminium is duurzaam, goedkoper en biedt een goede balans tussen gewicht en sterkte. 
• Carbon is lichter, stijver en beter in staat trillingen te dempen. Het is daarom comfortabeler en sneller, maar ook duurder.

Versnellingen

Voor ieder budget is er een versnellingssysteem dat passend is. De bekendste versnellingssystemen zijn Shimano (XT - XT - SLX - Deore) en SRAM (XX1 - X01 - GX - SX). Beide kennen een hele range aan zogenaamde groepsetten die mede de prijs bepalen, maar vooral ook de schakelkwaliteit. Kortweg zou je zeggen: hoe duurder de schakelgroep, hoe hoger de kwaliteit. Dat zit in afwerking van de groepset, materiaalgebruik en eventueel speciale technologieën die zijn toegepast. 

Moderen mountainbike zijn "single-speed". Dat houdt in dat het één kettingblad voor heeft en over het algemeen 12 tandwielen achter (afhankelijk van de groepset, maar de meest kwalitatieve zijn 12-speed). De voordelen van zo'n 1x-aandrijving is dat je geen voorderailleur hebt, waardoor er minder onderdelen zijn die kapot kunnen gaan of onderhoud nodig hebben en het scheelt gewicht.

De meeste SRAM groepsets zijn tegenwoordig elektronisch en worden aangeduid met AXS. Shimano is in de achtervolging en introduceert nu ook meer en meer hun elektronische variant die als toevoeging Di2 kent. Een elektronische schakelgroep is over het algemeen duurder dan een mechanische, maar brengt wel aanzienlijk meer schakelgemak en souplesse.

 

 

Remmen

Tegenwoordig hebben de meeste mountainbikes standaard hydraulische schijfremmen. De voordelen van zo'n remsysteem met vloeistofdruk is dat de remprestaties consistent zijn in alle weersomstandigheden en de remkracht is uitstekend gedoseerd. Op instapmodellen worden ook nog wel mechanische schijfremmen gebruikt, die ook gewoon goed remmen, maar toch beduidend minder dan de hydraulische variant. Bekende merken zijn onder andere Shimano en SRAM, maar ook Tektro en Magura zijn merken die veelal worden toegepast.

Naast het type rem is ook de grootte van de remschijf verantwoordelijk voor de remprestaties. Hoe groter de schijf, hoe beter de kracht en vooral ook hoe beter het hittebeheer wat belangrijk is in afdalingen, waar veel geremd wordt. Schijven van 203mm zie je vaker op enduro mountainbikes, terwijl 180mm vrij normaal is voor XC- en trailgebruik.

Pedalen

Op singletracks in Nederland rijdt vrijwel iedere mountainbiker met klikpedalen van het type SPD van Shimano of een soortgelijke variant. Met zo'n systeem klik je de schoen - waaronder een schoenplaatje is gemonteerd - vast op het pedaal. Zo kun je voldoende kracht uitoefenen en schieten je voeten minder snel van de pedalen in natte omstandigheden en/of op technische parcoursen. 

Beginners kunnen ook uitstekend uit de voeten met platformpedalen (platte pedalen). Speciaal voor MTB-gebruik zijn die pedalen voorzien van veel grip. Extreem technische disciplines vragen soms zelfs op het nut van "flat pedals" - zoals ze ook wel heten - om snel je voet aan de grond te kunnen zetten. Vaak hebben de pedalen dan niet alle grip, maar ook pinnen die min of meer werken als spikes om toch buitengewone grip te hebben.

 

FOX Transfer SL dropper-zadelpen op een Liv Pique

 

Zadelpen

Een ogenschijnlijk klein detail, maar zeker als je vaker gaat mountainbike en ook technische afdalingen en "drops" opzoekt is een dropper zadelpen - of dropper post - bijna onmisbaar. Zeker op trail, enduro en downhill-gebied een must. Een dropper, zoals het kortweg wordt genoemd, is een zadelpen die je met een hendel of knop op het stuur kunt laten zakken of juist weer omhoog kunt doen. 

Stappenplan - keuzehulp voor jouw mountainbike

Middels onderstaand stappenplan willen we je graag helpen de belangrijkste vragen te beantwoorden, zodat je weloverwogen een keuze kunt maken voor jouw eerste of volgende mountainbike.

Bepaal je rijstijl en het terrein

• Waar ga je het vaakst fietsen? Zijn dat de vlakke, snelle trails in Nederland, de heuvels van de Ardennen, de ruige Alpen, of een bikepark?
• Wat voor type rijder ben je? Ben je een recreatieve fietser die comfort zoekt, een sportieve XC-racer, een avontuurlijke trailrijder, of een adrenaline-junkie die de grenzen opzoekt?
• Hoe belangrijk zijn comfort, snelheid, controle, klimvermogen en daalvermogen voor jou persoonlijk? Rangschik deze prioriteiten voor jezelf.

Stel je budget vast

Hoeveel wil je maximaal uitgeven? Dit heeft grote invloed op de kwaliteit van het frame (aluminium of carbon), de vering, de versnellingsgroep en de remmen. Wees realistisch, want een goede mountainbike is een investering.

Hardtail of full-suspenion

Op basis van je rijstijl, terrein en budget, maak je een voorlopige keuze. Als je voornamelijk in Nederland fietst en efficiëntie belangrijk vindt, is een hardtail vaak een uitstekende en voordelige keuze. Voor meer comfort en uitdaging op ruigere paden is een full-suspension de investering waard.

Welk type MTB past daarbij?

Nu je een hardtail of fully in gedachten hebt, kun je bepalen welk discipline-specifiek type het beste aansluit:

• Als je vooral Nederlandse routes rijdt en efficiëntie belangrijk is > XC (hardtail of lichte full-suspension) 
• Als je gevarieerde terreinen opzoekt en technische trails wilt rijden > Trail (full-suspension) - 
• Als je stevige afdalingen (Alpen, Pyreneeen, Ardennen) wilt rijden, bikeparks wilt ontdekken > Enduro of Downhill (full-suspension)

 

Trek Supercaliber: de ideale MTB die tussen hardtail en fully valt

 

Kom langs in de winkel

Heb je zelf de vragen nog onvoldoende kunnen beantwoorden, of heb je meer of andere vragen? Kom dan langs in één van onze winkels. Daar kun je tevens een afspraak maken voor een Shortfit of een uitgebreide Bikefit. Daarmee weet je zeker dat je niet alles het goede type mountainbike hebt, maar dat jouw nieuwe favoriete speelgoed ook de juiste maat en afstelling heeft. 

Je kunt in de winkel ook altijd proefrijden. Let wel: een standaard proefrit waarbij vooral naar de maat en afstelling wordt gekeken. Wil een mountainbike écht aan een goede test onderwerpen? Dan moet je even geduld hebben, maar ieder jaar in oktober organiseren we speciale MTB-testdagen waar je naar hartelust met testfietsen mag crossen! Houd daarvoor onze website en socials in de gaten.

 

---